در سال ۱۳۹۲ به سفارش انتشارات سیته و به تهیه‌کنندگی آژانس تبلیغاتی تیراژه مستندی ساختم با نام “۲۳۰ سال”.
این مستند ۲۰ دقیقه‌ای در اصل فیلمی است به مناسبت رونمایی از مجموعه بی‌نظیر ۶ جلدی “۲۳۰ سال تبلیغات بازرگانی در مطبوعات فارسی زبان” که به قلم استاد بی‌بدیل تبلیغات ایران محسن میرزایی منتشر شده است.
مستند “۲۳۰ سال” با ساختاری مصاحبه محور به روند شکل‌گیری و انتشار این مجموعه از زبان استاد محسن میرزایی و همچنین استاد منوچهر مستوفی٬ استاد کامران کاتوزیان٬ دکتر نمکدوست٬ دکتر شکرخواه٬ استاد پروین و همچنین آقای شاهین ترکمن (مدیر نشر سیته) می‌پردازد.
این فیلم در اواخر سال ۹۲ هم‌زمان با رونمایی کتاب در خانه هنرمندان ایران اکران شد.
اما در خلال ضبط این فیلم٬ ایده‌ی گسترده‌تری درباره‌ی تولید مستندهایی درباره اساتید منوچهر مستوفی٬ کامران کاتوزیان٬ محسن میرزایی٬ خلاقیت در تبلیغات ایرانی و از همه مهم‌تر تاریخ تبلیغات در ایران شکل گرفت و بخش‌هایی در این زمینه‌ها نیز فیلمبرداری شد. اما به دلایلی تهیه‌کننده ترجیح داد تا مستند در همان فاز رونمایی کتاب متوقف شود.حسرتی تلخ بر سرانجام پروژه‌هایی بزرگ که جایشان در میان مستندهای ایرانی خالی است.
اما و به هر ترتیب من به عنوان کارگردان این فیلم آمادگی این را دارم تا مستندهای یاد شده را با همکاری سایر آژانس‌های تبلیغاتی٬ شرکت‌های فیلمسازی٬ تهیه‌کنندگان محترم و شبکه‌های تلویزیونی به سرانجامی مفید برسانم.
برای ارتباط با من در رابطه با این پروژه‌ها می‌توانید از راه‌هایی که در این صفحه آمده استفاده کنید.
مصاحبه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با من در مورد مستند “۲۳۰ سال”:
ماکان مهرپویا در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: مستند «230 سال تبلیغات بازرگانی در مطبوعات فارسی‌زبان» به فرایند نگارش و انتشار این کتاب می‌پردازد. انتشارت سیته به‌دلیل این‌که ناشر تخصصی کتاب‌های بازاریابی و تبلیغات به‌شمار می‌رود، تلاش کرده تا علاوه‌بر انتشار کتاب «230 سال تبلیغات بازرگانی در مطبوعات فارسی‌زبان» فیلمی نیز با همین نام برای معرفی کتاب، همچنین معرفی تاریخچه آغاز تبلیغات و روند آن تا پیش از انقلاب را عرضه کند.
کارگردان مستند «230 سال تبلیغات بازرگانی در مطبوعات فارسی‌زبان» درباره محتوای فیلم بیان کرد: این فیلم اثری گفت‌وگومحور همراه با بخش‌هایی از کتاب است که افرادی چون کامران کاتوزیان، نقاش و مجسمه‌ساز، ناصرالدین پروین، پژوهشگر تاریخ مطبوعات، علی‌اکبر فرهنگی، حسن نمکدوست و یونس شکرخواه از استادان و پژوهشگران پیشکسوت حوزه ارتباطات و رسانه سخن گفته‌اند.
وی درباره آغاز تبلیغات فارسی اظهار کرد: نخستین آگهی تبلیغاتی فارسی‌زبان در روزنامه «ایندیاگزت» هند منتشر شد. این آگهی مربوط به 230 سال پیش و هم‌دوره با عصر قاجار در ایران است. در این دوره هند مستعمره انگلیس و زبان رسمی نیز انگلیسی بود اما در منطقه‌ای که پارسیان هند زندگی می‌کردند، آگهی‌ها علاوه‌بر انگلیسی به فارسی نیز منتشر می‌شدند. نخستین آگهی فارسی‌زبان متعلق به این دوره است و در واقع تبلیغ کالا یا خدمات نیست بلکه حالت اعلان دارد.
این کارگردان در ادامه توضیح داد: مهم‌ترین ویژگی بررسی روند این تبلیغات، آگاهی از موقعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایرانیان در دوره‌های مختلف و روند تغییرات آن‌ها در این 230 سال به‌شمار می‌رود. قدمت تبلیغات در زبان فارسی نیز مساله مهمی است به این دلیل که کشورهایی در دنیا مانند کانادا هستند که سابقه شکل‌گیری دولت در آن‌ها کمتر از 200 سال است اما از نظر تبلیغات در سطح بالایی قرار گرفته‌اند، در حالی‌که ایرانیان با سابقه‌ای طولانی، قدمت و پشتوانه بسیار، در این حوزه حرفی برای گفتن ندارند.
مهرپویا درباره هدف ساخت مستند «230 سال تبلیغات بازرگانی در مطبوعات فارسی‌زبان» نیز توضیح داد: هدف از ساخت و نمایش فیلم، شناخت تاریخ تبلیغات ایران، همچنین تبلیغ و انتشار کتاب است. این فیلم از سویی مستندی مستقل به‌شمار می‌رود که روند دگرگونی تبلیغات فارسی‌زبان را بیان و از سوی دیگر به معرفی و شناساندن کتاب، نویسنده و افرادی که در تدوین کتاب با محسن میرزایی (نویسنده کتاب) همکاری داشته‌اند، کمک می‌کند.
این کارگردان به دوره‌ای که این تبلیغات منتشر شده‌اند، اشاره کرد و گفت: با انتشار نخستین آگهی در هند، تبلیغات وارد ایران می‌شود. این تبلیغ‌ها با نثر آن دوره و زبان ساده به سمت فروش کالا و خدمات سوق پیدا می‌کنند و پس از مدتی تصویر به آن‌ها افزوده می‌شود. بررسی روند تبلیغات در این کتاب تا دوره پیش از انقلاب انجام شده که به‌دلیل تخصص و اشراف نویسنده کتاب بر این دوره‌هاست. این کتاب اثری ارزشمند در حوزه تاریخ مطبوعات و تاریخ تبلیغات به‌شمار می‌رود و بیش از دو هزار صفحه دارد که در 6 جلد گردآوری شده است.
وی درباره انگیزه مولف کتاب اظهار کرد: این کتاب تنها شامل عکس نیست و در هر بخش آن درباره تاریخ، شرایط اجتماعی و سیاسی هر دوره اطلاعاتی در اختیار مخاطب قرار می‌دهد که در دیگر کتاب‌های تاریخی کمتر دیده می‌شود. نویسنده کتاب در این فیلم درباره انگیزه نوشتن کتاب توضیح داده و می‌گوید، چنین کتابی باید تا پیش از این تدوین می‌شد اما مغفول مانده بود، به همین دلیل وظیفه خود دانستم تا آن‌ها را گردآوری و در اختیار پژوهشگران قرار دهم.
پیش از این نیز شاهین ترکمن، ناشر کتاب این مجموعه گفته بود: این کتاب با نگاهی به نخستین آگهی‌ها به زبان فارسی در قلمرو ایران فرهنگی آغاز می‌شود و با بررسی آگهی‌های تجاری در دهه 50 پایان می‌یابد، نه‌تنها دربرگیرنده تاریخچه شکل‌گیری نخستین آگهی‌های مطبوعاتی در دوره‌های ناصری، مظفری، مشروطه و پهلوی اول و دوم است بلکه با نگاهی موشکافانه به بررسی وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هر یک از این دوره‌ها پرداخته است.
ماکان مهرپویا، دارای مدرک کارشناسی‌ارشد سینما از دانشگاه تهران است و 16 سال در حوزه تبلیغات و به‌ویژه تبلیغات تلویزیونی فعالیت می‌کند.
مراسم رونمایی از کتاب «230 سال تبلیغات بازرگانی در مطبوعات فارسی‌زبان» به‌قلم محسن میرزایی جمعه (22 آذرماه) برگزار می‌شود که فیلم مستند این کتاب نیز در این برنامه به نمایش گذاشته خواهد شد. «230 سال تبلیغات بازرگانی در مطبوعات فارسی‌زبان» درباره تاریخچه تبلیغات در رسانه‌های مکتوب فارسی‌زبان در یک دوره 230 ساله تا دهه 50 هجری شمسی است.
